Historia pewnego kramu - wpis trzeci

Kiedy organizowałem strefę targową festiwalu w Atlas Arenie kram swój umieściłem w jednej z szatni obiektu. Znalazła tam też miejsce cała ekipa dinozaurów. Pierwotnie, oprócz Pawła i niekiedy Izydora, w punkcie tym sprzedawał komiksy również Biskup. Jednak wkrótce doznał on specjalnej łaski Mamuta i za darmo otrzymał sporą przestrzeń do handlu, przy samym głównym wejściu do hali... Zwierzak potrzebował nieoficjalnego kanału dystrybucji dla festiwalowych publikacji, więc znalazł spolegliwego sprzedawcę. Pecunia non olet ;)

moje stoisko na festiwalu w 2022roku - chyba nikomu nie przeszkadza (nawet „strażakowi” ;)

Jako organizator imprezy mogłem zająć całą szatnię strefy dinozaurów. Jak to miało miejsce w przypadku mojego następcy, w hali Expo... Lecz nie jestem zachłanny. Poza tym, lubię się dzielić. A w przyjaznym towarzystwie milej jest spędzać czas :) Do prezentacji większego zbioru archiwalnych publikacji wykorzystałem tylko dodatkowo fragment przejścia, z korytarza na widownię, z którego nikt nie korzystał. Dzięki temu powstała unikalna ekspozycja plakatów i komiksów. Przez lata stanowiła ona wizytówkę łódzkiego festiwalu. Nieustannie pojawiała się w relacjach z imprezy na różnych platformach. Oczywiście nadal wielu gości eventu, za punkt honoru uważało, zrobienie sobie pamiątkowej fotografii na tle mojej komiksowej ścianki. Myślę, że atrakcja była bardziej popularna, niż biały miś na Krupówkach :) Niestety, komuś to przeszkadzało… Chyba wiadomo komu :( Na pewno nie „strażakowi” ;)

W początkowych latach festiwalu w hali widowiskowej zablokowałem wizualnie (jedynie kotarami) wszystkie wejścia na widownię z korytarza wokół areny (o-ringu). Dla gości eventu pozostawiłem tylko obie pary szerokich i bezpiecznych schodów (z poręczami), po dwóch stronach płyty boiska. Zrobiłem tak, aby skanalizować ruch w obiekcie, żeby klienci mogli swobodnie obejrzeć wszystkie kramy. Naturalnie, najbardziej zdesperowani uczestnicy konwentu byli w stanie bez problemu skorzystać z dowolnego przejścia na widownię. Lecz czynili to niezmiernie rzadko. Nikt przez lata nie zgłaszał sprzeciwu, w związku z takim rozwiązaniem. Nawet strażak ;)

Komiks Forum na Warsaw ComicCon - profesjonalne zdjęcioroby też korzystały z okazji ;)

Ponieważ miałem spore doświadczenie w przygotowaniu przestrzeni handlowej w trakcie różnych eventów, znane mi były zasady bezpieczeństwa wymagane podczas realizacji imprez masowych. Ponadto, moje plany zabudowy targowej zawsze konsultowałem z organizatorami. W korytarzach Atlas Areny nie było zbyt wiele miejsca na profesjonalne stoiska handlowe. Natomiast większość wystawców domagała się umieszczenia ich kramu jak najbliżej głównego (jedynego) wejścia do hali. Dzięki specyficznemu podejściu Mamuta do nagłośnienia płyty boiska sprzedawcy unikali tego miejsca, jak ognia. Było tam też dość ciemno, bo rozgrywane turnieje growe wymagały mroku. Dlatego wystawcy woleli ciasne korytarze i niezbyt wygodne szatnie. Tam było jasno, stosunkowo cicho i spokojnie. Kultura raczej nie lubi hałasu :)

Przez sześć lat tworzenia planów strefy targowej przeze mnie, podstawowy element festiwalu funkcjonował bez większych problemów. Samodzielnie pilnowałem porządku oraz przyjętych zasad, bo orgowie szczędzili mi wszelkiej pomocy. Ale jednocześnie szanowałem potrzeby wystawców, ponieważ byłem jednym z nich. Przecież to właśnie handlarze tworzyli kontent całej imprezy... Zadowoleni więc byli sprzedawcy, z którymi utrzymywałem często kontakt bezpośredni (wielu z nich znałem osobiście :) Również goście eventu zauważali, jak obszar giełdy komiksów rozwija się w naturalny sposób. Jedyną osobą, która niechętnie akceptowała moją obecność w ekipie orgów, był Mamut :(

Tymczasem mój kram nieustannie przyciągał zwiedzających, którzy z przyjemnością poznawali unikalne publikacje. Żaden z pozostałych wystawców nie mógł pochwalić się podobną ofertą. Jeśli już posiadali oryginalne komiksy, to były nimi wyłącznie nowe wydawnictwa. Nie zaś zeszyty ze „srebrnej ery” Marvela oraz inne XX-wieczne publikacje... Szkoda tylko, że entuzjazm klientów nie przekładał się na wyniki finansowe stoiska. Widocznie miłośnicy literatury obrazkowej woleli współcześnie tworzone historie :(

ekspozycja komiksów ze srebrnej ery Marvela - chyba taka już się nie powtórzy :(

Dyrektor festiwalu postawił w końcu na swoim. Zmusił mnie do rezygnacji wystawiania mojej kolekcji komiksów. Zlikwidował tym samym kolejną atrakcję łódzkiej imprezy. Tak jak to wcześniej uczynił z Komiks Session, konkursem „na krótką formę…”, czy katalogiem festiwalowym :( Ale trwało to jeszcze trochę ;)

Kiedy Mamut wybrał „lepszego” (w jego mniemaniu) opiekuna giełdy zaczęły się moje zmagania z orgami, o godne miejsce dla unikatowego kramu… Rozumiałem, że nie mogę liczyć na ladę w szatni, albo stolik. Mimo, że zwierzak rozdawał je lekką ręką. Lecz tylko znajomym i spolegliwym ulubieńcom :( Nawet Piotr miał swoich faworytów. Jednym z nich był niby ułomny dziadek, który pałętał się przy konwencie od czasu giełdy staroci (jeszcze w eŁDeKu). Corocznie dostawał miejsce za friko, mimo iż nie oferował żadnej pomocy orgom. Handlował głównie towarem, który nadawał się bardziej do śmietnika, niż dla eventowych gości. O niby ułomnym dziadku wspomniałem w tekście „Staruchy do piachu”... Na ostatnim konwencie, na którym byłem, dostał on od orgów do dyspozycji trzy stoliki. Natomiast wieloletni organizator (przez niemal 30lat), kreator strefy targowej oraz współtwórca festiwalu, otrzymał łaskawie jeden :(

mój kram w pełnej krasie - zawsze barwny, atrakcyjny, po prostu śliczny ;)

Gdy wypadłem z łask dyrektoriatu nie chciałem zajmować na kiermaszu zbyt wiele bezcennej powierzchni, ani kosztownych stolików. Ograniczyłem się jedynie do tekturowego stoiska, które przynosiło tak wiele radości gościom imprezy (widziałem to po ich minach :) Co prawda, mój kram był szeroki na sześć metrów, ale zajmował tylko 30 centymetrów od ściany korytarza. Na skromnej przestrzeni nie mogło powstać nawet najmniejsze stoisko. Żaden inny wystawca nie zmieściłby własnej oferty na tak mizernej powierzchni. Mamut więc i tak nie zarobiłby na wynajmie podłogi. Lecz zwierzak nie byłby sobą, gdyby bezustannie nie stwarzał problemów :( Niewątpliwie ciągle, w prostacki sposób, chciał się pozbyć z festiwalu mojej osoby :(

Podczas imprezy w Hali Expo znalazłem dla mojego stoiska niewielki kącik przy drzwiach do głównej sali. Ale dyrektor festiwalu postanowił, że właśnie w tym punkcie stanie wózek z kawą. Mniej ważne było dla niego, iż spora konstrukcja plus obsługa oraz klienci, skutecznie zablokują wejście. Najważniejsze dla zwierzaka było, że zniknąłbym z widoku :( O stosunku chama do wystawców napisałem w tekście „Rower z kawą ważniejszy od komiksowej ekspozycji”.

Piotrek Kabulak udziela wywiadu na tle mojego stoiska w hali Expo - MFKiG 2019 A.D.

Kiedy zelżała pandemia, strefa targowa (czyli cały festiwal) wróciła do Atlas Areny. Przez kolejne dwa lata musiałem „walczyć” z orgami, aby uwzględnili w planach mój kram w korytarzu. Nigdy nikomu nie stwarzał on problemów. A nawet, zajmując tą przestrzeń, pomagałem osobom z małymi dziećmi, wózkami, lub większymi pakunkami, kierując je do windy (która była za ścianą). Bowiem schodzenie w półmroku po stromych schodach bez poręczy nie było bezpieczne... Wreszcie, w następnym roku, Mamut wymyślił „strażaka”, który niby zabronił blokowania przejść na widownię z korytarza. Co ewidentnie nie miało miejsca w moim przypadku (widać to na zdjęciu). Zostałem więc eksmitowany, razem z całą „rodziną” dinozaurów na drugi koniec hali, w najwęższy fragment korytarza, w którym zawsze panował olbrzymi tłok. Natomiast inni wystawcy nadal bez problemu blokowali swoimi stoiskami liczne przejścia z korytarza na boisko. I żadnemu z orgów to nie przeszkadzało :(

moja ostatnia ekspozycja :( - MFKiG 2023 A.D.

W nowej lokalizacji dostałem od orgów (na pocieszenie) jeden stolik, o który również musiałem „zawalczyć”. Wymuszony mebel nie był mi wcale potrzebny. Nie spełniał bowiem założeń mojego kramu. O prezentacji unikalnych komiksów mogłem zapomnieć. Dlatego przy stoliczku postawiłem jedynie stand informujący o witrynie internetowej. W ubiegłym roku zrezygnowałem z dopominania się o miejsce dla starego handlarza. Organizatorzy konwentu nawet nie przysłali mi zaproszenia na imprezę, którą tworzyłem przez trzydzieści lat. A byłem przecież na niej obecny od początku. Zapomnieli o założycielu strefy targowej Festiwalu Komiksu. Głównego filaru łódzkiego eventu, z którego korzyści czerpią do dziś… Tacy właśnie są nowi orgowie, rządzący obecnie kulturą :(

Tekst został napisany człowiekiem. Fotki też zrobił Witek.

Więcej informacji o strefie targowej festiwalu można znaleźć we wpisach: „Niepamięć” oraz „Krótka historia konwentowego handlu”

Historia pewnego kramu - wpis drugi

Jak wspominałem, na początku ery Mamuta sekretarki z eŁDeKu kiepsko radziły sobie z przygotowaniem strefy targowej łódzkiego festiwalu komiksu. Wystawców traktowały jak pionki na szachownicy. Natomiast stoiska rozstawiały dość chaotycznie. Nie obowiązywały żadne zasady. Jedynym pozytywnym aspektem tego okresu było przeniesienie giełdy do wieżowca Textilimpexu, który znajdował się po drugiej stronie ulicy Traugutta, vis-a-vis gmachu Łódzkiego Domu Kultury.

obrazek z drugiej giełdy, według czatu GPT

Nie byłem szczególnie zadowolony widząc, jak moja wieloletnia praca, przy ustalaniu struktury kiermaszu, idzie na marne. Dlatego zaproponowałem Piotrowi (drugiemu po „bogu”), że przejmę nadzór nad strefą targową festiwalu. Nowy organizator zgodził się ponieważ miał świadomość, jak mało efektywne i kłopotliwe jest zatrudnienie pracownic eŁDeKu. Odtąd zajmowałem się ustalaniem stoisk na kiermaszu, planami całej przestrzeni merkantylnej oraz promocyjnymi grafikami dla mediów. Starałem się też promować imprezę w sieci, ale zwierzak nieustannie stwarzał w tym zakresie problemy. Starał się „trzymać łapę” na stronie festiwalowej, choć prowadzący ją orgowie byli totalnymi dyletantami, więc zazwyczaj ziała pustką. Tak jest zresztą do dziś :( Niezmiernie rzadko udawało mi się przemycić do witryny cenne dla uczestników imprezy wieści. Dlatego często publikowałem eventowe informacje na własnym blogu :)

W związku z dziwną „polityką informacyjną” Mamuta, czasami dochodziło do zabawnych, a jednocześnie przykrych okoliczności. Pewnego roku, już w Atlas Arenie, nowi wystawcy mieli problem z odnalezieniem własnego stoiska, ponieważ nie znali strefy targowej festiwalu. Nie otrzymali wcześniej cennej wiadomości od organizatorów. Natomiast w punkcie informacyjnym nie było żadnych planów stoisk. Mimo, że „dyrektoriat” otrzymał je ode mnie przynajmniej dwa tygodnie wcześniej... Przykrą sytuację rozwiązało dopiero udostępnienie linku do mojego bloga (tam były wszystkie plany) wolontariuszom obsługującym punkt informacyjny. Na szczęście byłem w pobliżu, więc mogłem szybko zareagować :) Zresztą orgowie i „woły” dość często szukali u mnie wiedzy na temat imprezy, ponieważ mój kram znajdował się kilkanaście metrów od wejścia i w trakcie eventu byłem tam ciągle obecny :) W odróżnieniu od członków dyrektoriatu, którzy nawiedzali toczącą się imprezę sporadycznie. Jeśli w ogóle :(

Tymczasem jeszcze w Textilimpexie zetknąłem się z profesjonalną zabudową targową oraz rządzącym tymi zasobami Panem Zdzisiem :) Firma użyczająca festiwalowi przestrzeni targowej zajmowała się handlem zagranicznym, więc dysponowała odpowiednimi konstrukcjami, które używała podczas różnych imprez. Własne stoisko kosztowało dużo taniej niż najem zabudowy targowej od obcych (szczególnie za dewizy). Struktury konstrukcyjne Zdzisia były dość leciwe, ale tym samym wielokrotnie sprawdzone w „boju” podczas eventów, więc funkcjonalne. Jednak monter miał ambiwalentny stosunek do układu stoisk handlowych. Tworzył je raczej w osobliwie „artystyczny”, niż przemyślany sposób. Moje plany odmieniły tą sytuację :)

moje wizualizacje strefy targowej w Textilimpexie, które udało mi się onegdaj przemycić na stronę festiwalową

Zastosowałem proste zasady, którymi kierowałem się do końca mojej współpracy z festiwalem. Po pierwsze, podzieliłem kiermasz na „strefy wpływów”. Przestrzenie różnych wystawców, którzy raczej niechętnie się integrowali. Zyskali na tym klienci, albowiem w jednym miejscu poznawali ofertę, która ich najbardziej interesowała. Natomiast „konkurencja” handlarzy miała niewątpliwie wpływ na wysokość cen komiksów :) W przestrzeni targowej znalazły więc swoje miejsce komiksy polskie i zagraniczne. Osobno można było poznać ofertę wydawnictw niezależnych oraz mangowych (które zawsze się alienowały). W innym miejscu były publikacje dla dzieci oraz strefa rozrywki dla nich. Swoją przestrzeń mieli również sprzedawcy gadgetów, czy materiałów dla twórców, itp… Myślę, że z takiego zagospodarowania powierzchni targowej, zadowoleni byli wszyscy goście Festiwalu Komiksu :)

Od „początku świata” handlarze pragną mieć swoje kramy, jak najbliżej wejścia. W nadziei, że nowi klienci od razu, zaraz po przekroczeniu drzwi, zrobią u nich zakupy :) Lecz próby sprostania wymaganiom większości sprzedawców są bezcelowe (z przyczyn obiektywnych). Jednak zawsze starałem się honorować stałych wystawców, którzy mieli pierwszeństwo. Wyjątek stanowiły stoiska sponsorów, znacznie wspomagających imprezę. Albo najbardziej atrakcyjne ekspozycje gości specjalnych, które stanowiły doskonałą reklamę festiwalu. Aczkolwiek, w czasie tworzenia planów strefy targowej musiałem często reagować na „pobożne życzenia” Mamuta, umieszczając stoiska jego ulubieńców w „dobrym miejscu”… Jakoś dawałem sobie radę. Pretensji ze strony wystawców nie było wiele.

Wszelkie zasady rządzące wcześniej przestrzenią handlową runęły, kiedy zwierzak zrezygnował z moich usług. Stało się to przed festiwalem w hali Expo (jesienią 2019roku). Mimo, że wykorzystanie nowej hali wydawało się dużo prostsze, niż w Atlas Arenie, kramy rozstawiono dość chaotycznie. A korytarze między nimi były zbyt wąskie. Czasami należało przepychać się przez „korki”, mimo że druga połowa hali niemal ziała pustką :( Ponadto, zakupom towarzyszyła ekstremala atmosfera, tworzona przez specyficzne podejście do tematu „światło i dźwięk”. Natomiast gość imprezy miał stanowisko niemal na zapleczu :( Strefę targową zdominowały dwie ryczące sceny. Ulubiony motyw aranżacji imprez firmowanych przez Mamuta :( O festiwalu komiksu w hali Expo napisałem w tekście: „Staruchy do piachu”. Warto go przeczytać, aby wyrobić sobie opinię w kwestii stosunku nowych orgów do realizacji giełdy, największego elementu łódzkiej imprezy.

Mój kram nieustannie ewoluował. Kiedy nastała era Mamuta znalazłem niewielkie miejsce w „akwarium”, sali prelekcyjnej Textilimpexu, w której odbywała się giełda. Nie chciałem „żebrać” o stolik, który niewątpliwie należał mi się, za kilkanaście lat pracy przy evencie. Nie mogłem też liczyć na „zastawki” z eŁDeKu. Zbudowałem więc własną konstrukcję z drewna, plastiku i aluminium :) Prezentowała ona Komiks Forum oraz inne moje wydawnictwa, plakaty oraz komiksy.

Gdy ponownie „zostałem wybrany” na opiekuna strefy targowej (w Textilimpexie), umieściłem własne stoisko na wysokiej antresoli. Skąd miałem doskonały wgląd na całą przestrzeń handlową. Odtąd towarzyszył mi Paweł, który miał własną ekspozycję archiwalnych komiksów. Pilnował on mojego kramu kiedy zajmowały mnie obowiązki organizatora festiwalu. U Pawła również znajdował odrobinę miejsca dla swoich zeszytów legendarny Izydor. W ten sposób powstała pierwsza „strefa dinozaurów”. Starych, łódzkich handlarzy oferujących unikalne komiksy :) Odbywająca się na wysokim, pierwszym piętrze wieżowca Textilimpexu giełda miała spektakularny widok na miasto otulone kolorami jesieni. Początkowo, aranżując stoiska, chciałem udostępnić gościom imprezy ten klimatyczny obraz, aby zmniejszyć dość ponury efekt korytarzy. Jednak okazało się, że miejsce przy oknach jest tak zrujnowane, iż nie da się tam ustawić żadnej, stabilnej konstrukcji. Natomiast kilkumetrowe szyby okienne były po prostu brudne :( Jednak starałem się zawsze (mimo często niezbyt sprzyjających warunków), aby wszystkie kramy były estetyczne, dobrze oświetlone, oraz stały w „bezkonfliktowych miejscach”.

W 2013roku giełda, jak i cała impreza, miały przenieść się do świeżo wyremontowanego budynku EC1. Wraz z ekipą orgów zrobiliśmy „wizję lokalną”. Jeszcze w trakcie budowy. Nowy gmach nadawał się doskonale na potrzeby festiwalu. Posiadał dużo wolnej przestrzeni oraz był dobrze skomunikowany z całym miastem, a nawet krajem :) Zacząłem robić plany wykorzystania budowli do celów eventowych, ale wkrótce okazało się, że usterki roboli wyeliminowały EC1 z gry :( Na szczęście „miasto” zaoferowało konwentowym orgom Atlas Arenę, której było właścicielem. Czasami użyteczne bywały „kontakty” zwierzaka :) Festiwal Komiksu przeprowadził się do kolejnego gmachu... Odtąd łódzka impreza korzysta z gościnnych obiektów Stadionu Miejskiego. Niechlubnym wyjątkiem był epizod w hali Expo, który okazał się finansowym niewypałem. Nic dziwnego zresztą :( Pasożyty kultury, od zawsze, potrafiły doskonale, w niezbyt przemyślany sposób, szastać cudzymi, najczęściej publicznymi środkami. Przeważnie też, bez widocznych, pozytywnych efektów... Taka jest niestety nasza rzeczywistość. I chyba nic tego nie zmieni :(

Oczywiście, w Atlas Arenie nadal organizowałem strefę targową festiwalu. Tworzenie planu stoisk w korytarzach hali było o tyle trudne, że musiałem opanować dodatkowo „kwadraturę koła” ;) W projekcie należało uwzględnić wszelkie aspekty infrastruktury obiektu: jak ciągi komunikacyjne, elementy stałe oraz zasady bezpieczeństwa imprezy. Nie było to łatwe. Ale podołałem zadaniu... Jednak owe podstawowe założenia runęły znowu, kiedy po raz kolejny Mamut zrezygnował z mojej pomocy :( Obecnie festiwalowym kiermaszem ponownie rządzi chaos. Bowiem aktualni, przypadkowi organizatorzy także nie mają żadnego doświadczenia w opracowaniu tego typu przedsięwzięć. Nowym orgom obojętny jest komfort oraz wrażenia uczestników imprezy. Dla nich liczy się tylko zysk finansowy, gdy rozpoczynają sezon „dojenia jeleni” :(

W Atlas Arenie moje stoisko, jak i cała strefa dinozaurów, znalazły miejsce w szatni, nieopodal głównego wejścia. Byłem organizatorem całej przestrzeni targowej, więc musiałem rezydować w zasięgu punktu informacyjnego. Tym razem do konstrukcji kramu użyłem dużych, ponad dwumetrowych arkuszy tektury falistej, które zwierzak wyżebrał od jednego ze sponsorów (podobno przelewając morze płynów, innych niż ustrojowe ;) Tektura miała służyć do konstrukcji tablic informacyjnych, ale żaden z orgów, ani wołów tematem się nie przejmował. Ja wykonałem trzy, które po imprezie wylądowały w koszu. Orgowie Mamuta nigdy nie szanowali cudzej pracy :( Jeszcze niejaki Pączek (ówczesny nadzorca wołów), wsparty pomocą kilku licealistów, próbował z arkuszy tektury oraz taśmy srebrnej stworzyć galerię komiksów dziecięcych, laureatów konkursu Wagów. Lecz konstrukcja bardzo szybko rozpadła się, pod naciskiem… wzroku :) Na szczęście, zanim jeszcze powieszono na niej prace. Pozostałości galerii znalazły naturalnie miejsce w śmietniku... Chcąc oszczędzić podobnego losu kolejnym papierowym płytom, zaopiekowałem się nimi osobiście :) Wykazując tym samym niebywały zmysł ekologiczny :)

Z tekturowych arkuszy zrobiłem kolejną zastawkę przy moim stoisku. Powiesiłem na niej plakaty z kolekcji. Moja konstrukcja, nie dość że trwała (wytrzymała dwa sezony), robiła monumentalne wrażenie na odwiedzających. Podobnych, ilustrowanych ścian nie dane im było zobaczyć na żadnej innej imprezie, więc chętnie robili sobie na tle mojej ekspozycji pamiątkowe fotografie. Natomiast wśród festiwalowych orgów zyskałem miano „króla tektury” :(

Jednak dwumetrowe bryty są dość kłopotliwe w transporcie (zwłaszcza, jeśli nie posiada się samochodu). Dlatego w następnym roku zrobiłem z nich standy na komiksy. Nowe konstrukcje jeszcze bardziej podobały się gościom każdej imprezy (a raczej prezentowana na nich oferta). Odwiedziłem razem z nimi, przez kolejne lata, kilka eventów. Począwszy od Warsaw Comiconu, poprzez łódzki festiwal, na evencie „Niech żyje komiks” kończąc. Zawsze stanowiły dużą atrakcję dla odwiedzających (oraz tło dla selfie :) Komiksowych stojaków używałem do czasu ostatniego festiwalu, w którym brałem udział. Zanim zawistni orgowie nie przepędzili mnie z miejsca, które zajmowałem przez dekadę :(

Obecnie moje tekturowe standy komiksowe są nadal w bardzo dobrym stanie. Doskonale realizują efekt marketingowy. Kolorowa prezentacja zawsze robi wrażenie na gościach, a klienci chętniej kupują ustawione na półkach zeszyty. Kilka stojaków mogę udostępnić chętnym. Sprzedać lub wypożyczyć na czas festiwalu. Koszt będzie niższy niż wynajęcie półek w zabudowie targowej. Natomiast efekt takiej ekspozycji znacznie bardziej spektakularny. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w tym miejscu…

...podsumowanie już wkrótce :)

Tekst został napisany człowiekiem. Obrazek wygenerował Krzysztof, za pomocą czatu GPT.

Historia pewnego kramu

Trzydzieści pięć lat temu, w sali 304 Łódzkiego Domu Kultury, podczas pierwszego, łódzkiego Konwentu Twórców Komiksu (jesienią 1991roku), pojawiło się niewielkie stoisko z komiksami. Było to wtedy jedyne miejsce w Polsce, gdzie można było nabyć obrazkowe wydawnictwa z całego świata. Mój kram był, bez wątpienia, prekursorem strefy targowej Międzynarodowego Festiwalu Komiksu, która stanowi trzon tej imprezy do dziś :)

lokalizacja pierwszej „strefy targowej”, według czatu GPT

Komiksami handlowałem od lat .70 ubiegłego wieku. Wtedy to był jedyny sposób na pozyskanie nowych, ciekawych tytułów do mojego zbioru. Wydawnictw poszukiwałem na różnych bazarach, nielicznych antykwariatach oraz okazjonalnych giełdach staroci. W tamtych czasach komiksy w kioskach, czy księgarniach, stanowiły niezwykłą rzadkość. Bywały to wyłącznie rodzime historie. Natomiast sprowadzanie publikacji zza granicy wiązało się z pokonywaniem wielu barier. Z których największą, była finansowa. Przelicznik walutowy sprawiał, że albumy stawały się nieosiągalne dla zwykłego miłośnika literatury obrazkowej. Pozostawał więc ubogi rynek krajowy i zakupy unikalnych wydawnictw z „drugiej ręki”. Najczęściej na bazarach: łódzkim Wodnym rynku, warszawskim Wolumenie, lub gdańskim Jarmarku Dominikańskim. Kupowałem wszystkie publikacje, które były w przyzwoitym stanie (co zdarzało się rzadko) i przedstawiały dla mnie interesującą wartość. Nadwyżki sprzedawałem, aby zdobyć środki na kolejne zakupy. W ten sposób stałem się handlarzem :)

Po stanie wojennym aktywnie działałem w łódzkim klubie miłośników fantastyki (nawet go reaktywowałem :) Tam też poznałem młodych rysowników, uczniów liceum plastycznego, którzy po latach stworzyli grupę Contur. W tamtym czasie chłopcy ilustrowali niezależne publikacje fantastyczne Konrada (nieoficjalnego prezesa klubu). W swoich pracach często inspirowali się komiksami. Wielokrotnie też poznawali moją kolekcję, zawsze będąc pod silnym wrażeniem różnorodności obrazkowego medium. Lecz obecnie, niewielu o tym pamięta :( Ale wtedy, w ich mniemaniu, byłem ekspertem od komiksu. Dlatego, kiedy conturowcy postanowili zorganizować w Łodzi konwent, zaprosili mnie do współpracy.

W 1991roku młodzi twórcy zainteresowani byli wyłącznie promocją własnego talentu, oraz popularyzacją obrazkowego medium w społeczeństwie. Nie bez kozery impreza nosiła nazwę Konwent Twórców Komiksu. Autorzy w dyskusjach przeważnie poruszali swoje problemy, zapominając często, że komiks jest martwy bez odbiorców. Można to zapewne usłyszeć w archiwalnych nagraniach Witka Drugiego, zrobionych podczas wieczornego forum (ja wtedy „kręciłem” film ;) Dom kultury również traktował młodych artystów, jak niegroźnych fanatyków, którym od czasu do czasu udostępniał swoje przestrzenie. Ja natomiast miałem świadomość, że bez solidnych fundamentów: zainteresowania oraz wsparcia czytelników, łódzki event nie będzie miał dalszej przyszłości. Dlatego „z pewną taką nieśmiałością”, częściowo „po partyzancku”, postanowiłem zorganizować pierwszy kiermasz komiksów. Aby odbiorcy literatury obrazkowej znaleźli w trakcie imprezy również coś dla siebie :)

lokalizacja pierwszej „strefy targowej”, przy ścianie obok wejścia do sali 304 eŁDeKu
(widok miejsca w 1992roku) - z tyłu, od lewej: Witek Domański i Robert Waga z Conturu; po prawej Bodziu słucha prelekcji Maćka Parowskiego; pośrodku, na stole siedzi prawdopodobnie Bartek Kurc

Handlarzy komiksami w ówczesnej Rzeczypospolitej było niewielu. Kontaktu z większością z nich nie miałem. Lecz znałem osobiście legendarnego Izydora, słynnego łódzkiego kolekcjonera, ale także handlarza. Zaprosiłem go więc do udziału w pierwszej „strefie targowej” :) Składała się ona z trzech solidnych, dwumetrowych stołów, pamiętających jeszcze czasy „partyjnych nasiadówek”. Strefa znalazła miejsce przy ścianie, zaraz obok wejścia do sali „konferencyjnej”, w której odbywała się cała impreza: spotkania, prelekcje, warsztaty (jak na „fotografii”).

Razem z Izydorem, wyłożyliśmy na ladach swoje najlepsze komiksy. W nadziei na godziwy zarobek. Zainteresowanie naszą ekspozycją, wśród uczestników konwentu, było ogromne. Jednak nie przełożyło się wcale na wynik finansowy. Bowiem odwiedzający nasze stoisko, zaszokowani ilością tak atrakcyjnego, unikalnego towaru rzadko pytali o cenę. Częściej chcieli dowiedzieć się, w jaki sposób zdobyliśmy tak cenne artefakty :) Pewnie goście myśleli, że komiksy są tylko na pokaz. Nie do sprzedania. Jedynie nieliczni, którzy odważyli się poznać ceny, zdobyli atrakcyjne tytuły do swojej kolekcji :)

Filmowałem wtedy konwent własną kamerą. Ale nigdy nie zwróciłem obiektywu w stronę kramu z komiksami. Dlatego lokalizację pierwszej strefy targowej prezentuje kadr wykonany rok później. Lecz wtedy, na kolejnym konwencie, mój kiermasz był już w nowym miejscu.

Opiekunowi imprezy z eŁDeKu bardzo spodobał się pomysł giełdy komiksów. Pozostali organizatorzy oraz goście również byli zachwyceni moją propozycją. Dostałem więc zielone światło na przygotowanie kiermaszu co roku. W trakcie prezentacji komiksów starałem się być cicho. Aby nie zakłócać innych punktów programu, które odbywały się w tej samej sali. Ale widocznie to nie wystarczyło. Dlatego kolejną edycję strefy targowej zorganizowałem już w osobnej, dość dużej i jasnej sali 313. Początkowo musiałem osobiście zachęcać wszystkich wystawców. Jak też „polować” na stoliki pod stoiska. Odtąd rokrocznie poszukiwałem ich po całym gmachu, bo przez czas między konwentami żyły one własnym życiem ;) Niewątpliwą motywację dla sprzedawców stanowił brak opłaty za stoisko. Wstęp na imprezę był wtedy również bezpłatny.

rok 1992, giełda w sali 313 eŁDeKu - na pierwszym planie po prawej, nieodżałowany Andrzej Kudzin; pośrodku, w czarnym płaszczu, Kamil Śmiałkowski (kiedyś naprawdę tak wyglądał ;)

Wkrótce na kiermaszu pojawili się profesjonalni wydawcy. Pierwsze oferty komiksowe prezentowały firmy TM-Semic oraz Prószyński i ska. Strefa targowa zaczęła się rozrastać. Z roku na rok przybywało nowych wystawców, toteż niebawem w eŁDeKu zaczęło brakować stolików oraz wolnej przestrzeni. Sytuację poprawił chwilowo okazjonalny import ławek szkolnych (w domu kultury przez kilka lat rezydowała szkoła) oraz przeniesienie giełdy na parter, do „sali lustrzanej”. Mój kram od początku wyróżniał się spośród stoisk konkurencji. Nie tylko atrakcyjną ofertą. Ale także przemyślaną aranżacją. Nigdy nie poprzestałem na banalnym wyłożeniu komiksów na ladę, jak to czyniła większość sprzedawców. Moje stoisko było zawsze bardzo kolorowe. Za każdym razem robiło ogromne wrażenie na oglądających. Początkowo, jako zastawek, używałem tablic pożyczonych z eŁDeKu, na których umieszczałem najbardziej atrakcyjne okładki komiksów. Z biegiem czasu ilustracje te uzupełniłem plakatami. Wtedy żaden z gości imprezy nie mógł przejść obojętnie obok mojej ekspozycji. Starałem się urozmaicić ofertę, aby stanowić wzór do naśladowania dla innych wystawców. Jednak w tamtym czasie niewielu sprzedawców decydowało się ożywić własne stoiska. Zapewne uważali, że oferowane przez nich publikacje są wystarczającą atrakcją :(

Coroczne projektowanie strefy targowej nie było zadaniem łatwym. Substancja eŁDeKu nie nadawała się zbytnio do przygotowania tak dużej imprezy. Ponadto ulegała ciągle zasłużonym remontom, więc warunki nieustannie się zmieniały. Czasami musiałem umieszczać stoiska w dość wąskich korytarzach. Natomiast ekspozycje w szatniach stały się standardem. Pewnego roku przygotowałem giełdę nawet w kinie :) Niebawem zabrakło miejsca także w sali lustrzanej. Wtedy „handlowe ławki” ustawiłem na antresoli reprezentacyjnej sali kolumnowej, w której odbywały się spotkania, prelekcje oraz gala. Wkrótce całą przestrzeń również wypełniły kramy. Strefa merkantylna rozwijała się znacznie szybciej niż pozostałe elementy konwentu. Jestem pewien, że do sukcesu imprezy przyczyniła się zmiana nazwy, na festiwal. „Jam Ci to nie chwaląc się uczynił” ;)

W 2004roku nastały ciężkie czasy dla giełdy. Kierownictwo festiwalu przejął Mamut i odsunął mnie od opieki nad strefą targową (ponieważ nie chciałem wstąpić do stowarzyszenia Contur, ale to inna historia…). Kiermaszem zarządzały teraz pracownice domu kultury. Chyba nikt wtedy nie zajmował się promocją eventu, ani pozyskaniem wystawców. Albo robił to kiepsko. Opiekunki z eŁDeKu też słabo sobie radziły. Ponieważ nie miały żadnego doświadczenia w przygotowaniu tego punktu programu. Ani zbyt wielkich chęci do tak skomplikowanej pracy, jak na ich możliwości. Mój kram w tym czasie również wyglądał dużo skromniej. Nie chciałem się narzucać, skoro nowi orgowie sami zrezygnowali z mojej pomocy… Niestety, nie mam fotek mojego stoiska z tamtego okresu. Sam nie robiłem zdjęć. A w oficjalnych materiałach nie było żadnego śladu po mojej aktywności. Już wtedy zacząłem być wymazywany z historii łódzkiego festiwalu komiksu :(

...ciąg dalszy wkrótce :)

Tekst został napisany człowiekiem. Obrazek wygenerował Krzysztof,
za pomocą czatu GPT.

...oferta

Amerykańskie komiksy zawsze promują spektakularne okładki, które wszelkimi sposobami zachęcają czytelników do kupna. Lecz żeby można to było docenić trzeba je odpowiednio wyeksponować. W swoim zbiorze miałem wiele fajnych okładek, ale w pudłach traciły swój urok. Na naszym rynku nie było stojaków do właściwej prezentacji zeszytów. Dlatego postanowiłem sam zrobić specjalne standy komiksowe. Do budowy wybrałem tekturę, która jest doskonałym materiałem. Lekkim, sztywnym, wytrzymałym i ekologicznym :) Nowe, duże arkusze pięciowarstwowej tektury falistej zostały po jednej z ekspozycji festiwalowych. Użyłem ich do budowy stojaków. Płyty dociąłem do stosownego formatu, a wszystkie krawędzie wzmocniłem paskami litej tektury i okleiłem mocną, papierową taśmą. Zrobiłem to aby dodatkowo usztywnić arkusze i uzyskać estetyczny wygląd całości. Elementy konstrukcji, które przenoszą największe obciążenia (góra i dół) wzmocniłem kształtkami z aluminium. O wytrzymałości moich komiksowych standów świadczy fakt, że używam ich od kilku lat na imprezach w Łodzi i Warszawie, a na stojakach nie widać najmniejszego śladu eksploatacji.

Swoją ofertę kieruję głównie do eventowych wystawców. W 2018roku wynajęcie na czas trwania festiwalu jednej półki w zabudowie targowej kosztowało 25złotych (teraz pewno jest drożej). Każdy mój stand półek ma sześć, a po imprezie konstrukcję można zabrać do domu i użyć na kolejnym konwencie. Na każdej półce mieszczą się cztery zeszyty komiksowe (do 5mm grubości), grafiki lub fotografie. A jeśli przedmiot ma mniej niż 20cm wysokości, nawet grubsze (ale lekkie) pudełka lub blistry. Utrzymują się na miejscu dzięki sile grawitacji :) ponieważ konstrukcja jest pochylona pod niewielkim kątem.

Standy są unikalne. Własnoręczne zrobiłem ich dziesięć (ale sprzedaję tylko 8). Każdy jest sygnowany. Posiada datę wykonania i swój numer. Nie jestem znanym twórcą, ale taki wyjątkowy stojak byłby pamiątką dla każdego komiksiarza, po Witku... który był pierwszy ;)

Konstrukcja stojaków jest samonośna i składana. Każdy zbudowany jest z pięciowarstwowej tektury falistej o grubości 5mm (wzmocnionej na wszystkich krawędziach) i aluminiowych kształtek. Wymiary standów są podobne: szerokość 70cm; wysokość 120cm (cztery pierwsze są 2cm wyższe). Półeczki mają głębokość 5mm (czyli w sam raz na pojedyncze zeszyty, grafiki lub fotografie...) i przyklejone są co 20cm. Całość jest bardzo lekka, estetycznie wykonana (jak na fotografii) oraz wytrzymała... Będzie służyć przez lata :)

Przekażcie znajomym z branży, że stojaki oferuję osobno. Ale jeśli ktoś zechce całą ósemkę, to będzie miał niesamowitą ekspozycję szerokości niemal 6metrów. A ja dorzucę mu futerał (oczywiście z tektury :) który zrobiłem specjalnie na Warszaw Comic-Con, w którym zmieszczą się wszystkie standy i ma kieszeń na plakaty 100x70cm (jak na zdjęciu). Czekam na oferty :)

Tego stoiska nie będzie...

...bo przeszkadza strażakowi?! Przepraszam, że jestem w kontrze do informacji w stylu: na festiwalu będzie... Ale :) W obiekcie sportowym typu Arena muszą być zatrudnieni, na pełnym etacie, odpowiedni ludzie do spraw bezpieczeństwa. Oni zazwyczaj na co dzień niewiele robią, ale podczas eventu muszą koniecznie uzasadnić sens swojego istnienia. Albo podbudować własne ego. Niestety, utrudniają jedynie pracę organizatorom :( Wspomniany strażak zauważył, że moje tekturowe konstrukcje, które przesunąć może nawet trzyletnie dziecko, zajmują fragment korytarza, w miejscu gdzie ruch jest niewielki. Natomiast nie przeszkadzało mu to, że w trakcie całej imprezy, w korytarzach na o-ringu, czyli w głównym ciągu komunikacyjnym, tworzą się korki, przez które nie można sprawnie się przedostać (na przykład: przy zejściach do toalet, albo kiedy stoiska w zabudowie targowej zajmują część wąskiego korytarza). Kiedyś, gdy ja przygotowywałem strefę targową, człowiek od „bezpieczeństwa” Areny miał pretensje: „dlaczego na stoiskach w zabudowie nie ma specjalnych strzałek wskazujących kierunek ewakuacji”. Mimo, iż drzwi wyjściowe były dobrze widoczne w odległości kilku metrów od stoiska. Typowa akcja, aby podkreślić kto tu rządzi.

Oczywiście, jako twórca i organizator strefy handlowej (niemal przez 30lat), rozumiem kwestie bezpieczeństwa, w odróżnieniu od ludzi, którzy obecnie tym obszarem gospodarują. Nie zamierzam więc w temacie polemizować. Ale :| Hala sportowa została zaprojektowana tak, aby pomieścić i zapewnić bezpieczeństwo (oraz ewakuację) kilkunastu tysiącom widzów. Natomiast podczas festiwalu, bywa jednocześnie do dwóch tysięcy gości. A na krzesełkach areny siedzi kilkunastu. Zadajmy sobie więc pytanie: czy w przypadku niebezpiecznej sytuacji na boisku (tam umieszczone są duże stoiska), do ucieczki wybierzemy szerokie schody (po obu stronach hali)? Czy lawirować będziemy między stałymi barierami do przejść ewakuacyjnych dwa piętra wyżej?

Teraz w kwestii zastawiania przejścia... Ma ono prawie 3metry szerokości. Natomiast moje komiksowe standy zajmowały jedynie 30centymetrów od ściany. Pozostawało więc jeszcze 2metry szerokości korytarza na przejście (dobrze widać to na zdjęciu). Co prawda, przed ekspozycją czasami zatrzymywały się osoby oglądające komiksy, albo robiące selfie. Lecz było to niezmiernie rzadko, a przejście funkcjonowało dalej (nawet dla osób z dziecięcymi wózkami). Oczywiście korytarz w którym znajdowała się moja ekspozycja to wyjście ewakuacyjne, ale raczej dla (kilkunastu) gości z trybun. Lecz nowi organizatorzy zrobili z niego zwykły ciąg komunikacyjny, stwarzający dodatkowe problemy. Ale o tym napiszę jeszcze...

Przyznam, że męczą mnie już kolejne, niepotrzebne boje z tępą materią o lokalizację mojej ekspozycji (zobaczcie: rower z kawą ważniejszy od komiksów). I chociaż rozsądne argumenty zawsze wygrywają z kosmiczną głupotą nowych organizatorów, nie mam z tego powodu żadnej satysfakcji. Kiedyś zajmowałem cały korytarz (nie ja jeden), oraz połowę sąsiedniej szatni, i nikomu to nie przeszkadzało. W ubiegłych latach zmniejszyłem znacznie swoją ekspozycję tak, żeby nikomu nie przeszkadzać. Ale widocznie dla aktualnych rządców, problemem jest moja obecność na festiwalu, nie zaś moje stoisko :(